تحلیل و بررسی سند ملی هوش مصنوعی و ارائه توصیه‌های سیاستی
کد مقاله : 1130-IGC-FULL (R1)
نویسندگان
افسانه حاجیلو *
دانشگاه تهران
چکیده مقاله
این پژوهش به تحلیل جامع و نقادانه سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران پرداخته و با هدف ارائه توصیه‌های سیاستی کاربردی انجام شده است. با استفاده از رویکرد تحلیل محتوای کیفی و مطالعه تطبیقی، پژوهشگران ابعاد مختلف سند را مورد بررسی قرار داده و چالش‌های پیاده‌سازی آن را شناسایی کرده‌اند. روش‌شناسی پژوهش مبتنی بر سه منبع اصلی داده شامل مطالعه اسنادی، انجام ۲۵ مصاحبه عمیق با خبرگان حوزه‌های مختلف، و بررسی تطبیقی تجارب ۱۰ کشور پیشرو در حوزه هوش مصنوعی بوده است.

یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که سند ملی هوش مصنوعی علیرغم برخورداری از جامعیت نسبی در پوشش حوزه‌های کلیدی، با چالش‌های متعددی در زمینه سازوکارهای اجرایی، تأمین منابع و هماهنگی بین‌بخشی مواجه است. تحلیل ساختاری سند نشان داد که گسست‌هایی در ارتباط منطقی بین سطوح مختلف سند وجود دارد و شاخص‌های ارزیابی و پایش عمدتاً کیفی و تفسیرپذیر هستند. همچنین، ساختار حکمرانی و اجرایی تعریف شده از پیچیدگی‌های قابل توجهی برخوردار است که می‌تواند چالش‌های جدی در مرحله اجرا ایجاد کند.

بر اساس این یافته‌ها، پژوهش مجموعه‌ای از توصیه‌های سیاستی در پنج حوزه اصلی شامل زیرساخت و فناوری، توسعه منابع انسانی، تنظیم‌گری و حکمرانی، توسعه کسب‌وکار و نوآوری، و همکاری‌های بین‌المللی ارائه کرده است. این توصیه‌ها با در نظر گرفتن شرایط بومی کشور و الگوبرداری از تجارب موفق جهانی تدوین شده‌اند و می‌توانند به عنوان نقشه راهی برای بهبود و اجرای موثرتر سند ملی هوش مصنوعی مورد استفاده قرار گیرند.
کلیدواژه ها
هوش مصنوعی، سیاستگذاری فناوری، نوآوری، توسعه فناوری، سند ملی   هوش مصنوعی، سیاستگذاری فناوری، نوآوری، توسعه فناوری، سند ملی   هوش مصنوعی،سیاست گذاری فناوری،نوآوری، توسعه فناوری، سند ملی،تحلیل محتوا،مطالعه تطبیقی
وضعیت: پذیرفته شده