| درآمدی بر حکمرانی چندوجهی فناوری‌های دومنظوره |
| کد مقاله : 1222-IGC-FULL |
| نویسندگان |
|
محمدعلی شیخ الاسلام * دانشجوی دکتری سیاست‌گذاری علم و فناوری، دانشگاه علم و صنعت ایران، m_sheikholislam@pgre.iust.ac.ir |
| چکیده مقاله |
| فناوری‌های دومنظوره به فناوری‌هایی اطلاق می‌شود که هم در کاربردهای نظامی و هم غیرنظامی مورد استفاده قرار می‌گیرند. حکمرانی این فناوری‌ها به دلیل تأثیرات گسترده‌ای که بر امنیت ملی، توسعه اقتصادی و اجتماعی دارد، اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. در عصر حاضر، با پیشرفت سریع فناوری‌ها، نیاز به یک چارچوب حکمرانی مؤثر و چندوجهی برای مدیریت این فناوری‌ها بیش از پیش احساس می‌شود. حکمرانی چندوجهی فناوری‌های دومنظوره نیازمند یک رویکرد جامع است که تمامی ابعاد اجتماعی، اقتصادی و امنیتی را در نظر بگیرد. با توجه به سرعت تغییرات در دنیای فناوری، ایجاد ساختارهای مناسب برای مدیریت این فناوری‌ها ضروری است تا از منافع جامعه حفاظت شود و در عین حال فرصت‌های جدید برای توسعه فراهم گردد. در این مقاله ابتدا به تعریف و طبقه‌بندی فناوری‌های دومنظوره و چالش‌های موجود در این زمینه پرداخته می‌شود. سپس مدل‌های متنوع حکمرانی فناوری و نقش ذینفعان کلیدی در این فرایند بررسی می‌گردد. در ادامه، با بررسی نمونه‌های موردی از تجارب بین‌المللی در حکمرانی فناوری‌های دومنظوره، درس‌های آموخته شده و الگوهای موفق شناسایی می‌شوند. در نهایت، به ارائه ساختار سه وجهی پیشنهادی برای حکمرانی چندوجهی فناوری‌های دومنظوره می‌پردازد که مبتنی بر مشارکت و همکاری میان ذینفعان مختلف است. روش تحقیق این پژوهش از نوع توصیفی_تحلیلی است و با مرور نظام‌مند مقالات سال‌های اخیر و طبقه‌بندی پژوهش‌ها، ساختار سه وجهی پیشنهادی حکمرانی چندوجهی فناوری‌های دومنظوره را موردبررسی قرار گرفت. این ساختار سه وجهی پیشنهادی حکمرانی چندوجهی می‌تواند به عنوان مبنایی برای سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری در زمینه مدیریت ریسک و توسعه فناوری‌های دومنظوره مورد استفاده قرار گیرد. |
| کلیدواژه ها |
| حکمرانی چندوجهی، فناوری دومنظوره، سیاست‌گذاری علم و فناوری، تحقیق و توسعه، تنظیم‌گری |
| وضعیت: پذیرفته شده |