| علم و فناوری در تمدن نوین اسلامی: توازن سنت و نوآوری؛ پژوهشی مبتنی بر مثلث آینده‌پژوهی |
| کد مقاله : 1071-IGC-FULL |
| نویسندگان |
|
سید محمد حسین بدیعی خسمه فرد * دانشجوی دانشگاه امام صادق علیه السلام |
| چکیده مقاله |
| تمدن اسلامی در طول تاریخ نقش برجسته‌ای در تولید و توسعه علم و فناوری داشته است. با این حال، تحولات شتابان علمی و فناوری در دنیای معاصر، همراه با تأثیرات سنت‌ها و میراث فرهنگی-دینی گذشته، مسیرهای تازه‌ای را برای آینده این تمدن شکل می‌دهند. این مقاله با استفاده از چارچوب «مثلث آینده‌پژوهی» سهیل عنایت‌الله، آینده علم و فناوری در تمدن اسلامی را تحلیل می‌کند. در این چارچوب، سه ضلع اصلی مورد بررسی قرار می‌گیرد: جاذبه‌های آینده که به آرمان‌ها و چشم‌اندازهای مطلوب تمدن اسلامی در حوزه علم و فناوری اشاره دارد؛ وزن گذشته که تأثیرات تاریخی، فرهنگی و دینی را بر نحوه مواجهه این تمدن با آینده علم و فناوری بررسی می‌کند؛ و فشارهای حال که نیروهای کنونی از جمله تغییرات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فناورانه را به عنوان محرک‌های حرکت تمدن اسلامی به سوی آینده مورد تحلیل قرار می‌دهد. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که برای دستیابی به آینده‌ای مطلوب در حوزه علم و فناوری، تمدن اسلامی نیازمند ایجاد تعادلی میان حفظ سنت‌ها و پذیرش نوآوری‌های مدرن است. این مقاله با ارائه راهکارهایی برای سیاست‌گذاری علمی و فناوری در جوامع اسلامی، بر لزوم توجه به اصول اخلاقی و دینی اسلامی در مواجهه با چالش‌های نوظهور تأکید می‌کند. |
| کلیدواژه ها |
| حکمرانی علم و فناوری، آینده پژوهی، مثلث آینده پژوهی، تمدن نوین اسلامی، |
| وضعیت: پذیرفته شده |