بررسی جایگاه و ابعاد خودکفایی در سند ملی دانش بنیان امنیت غذایی ایران
کد مقاله : 1199-IGC-FULL (R1)
نویسندگان
علیرضا حسن زاده جزدانی *
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان
چکیده مقاله
خودکفایی در سند ملی دانش‌بنیان امنیت غذایی ایران جایگاه محوری و راهبردی دارد. این سند با تأکید بر کاهش وابستگی در محصولات اساسی و راهبردی کشاورزی، خودکفایی را به عنوان یکی از ارزش‌های بنیادین و اصول راهبردی خود معرفی می‌کند. با این حال، در تعریف و تبیین ابعاد خودکفایی در سند، ابهامات و کاستی‌هایی نیز به چشم می‌خورد. این مقاله با روش تحلیل محتوا و رویکردی توصیفی-تحلیلی به بررسی جایگاه و ابعاد خودکفایی در سند مذکور می‌پردازد و با مطالعه تطبیقی تجربیات سایر کشورها، پیشنهاداتی را برای اصلاح و تکمیل سند ارائه می‌دهد. همچنین مفهوم خوداتکایی، به معنای توانایی کشور در تأمین پایدار غذا از طریق منابع داخلی و خارجی (مانند تجارت و سرمایه‌گذاری) در سند مغفول مانده است. سند به مبادلات بالقوه بین خودکفایی و سایر اهداف سیاستی (مانند پایداری محیط زیست) و چالش‌های احتمالی در زمینه تضاد بین اهداف خودکفایی و تعهدات بین‌المللی نپرداخته است. این مقاله با بررسی تطبیقی رویکرد ایران به خودکفایی با سایر کشورهایی که با چالش‌های مشابه امنیت غذایی مواجه هستند پیشنهاداتی را برای اصلاح و تکمیل سند در زمینه خودکفایی ارائه می‌دهد. از جمله این پیشنهادات می‌توان به تعیین اهداف واقع‌بینانه با توجه به محدودیت‌های منابع (آب، خاک)، شفاف‌سازی تعریف خودکفایی و توجه به پایداری منابع اشاره کرد.
کلیدواژه ها
امنیت غذایی، خودکفایی، سند ملی امنیت غذایی، کشاورزی دانش‌بنیان، ایران، مطالعات تطبیقی
وضعیت: پذیرفته شده